รัทเซิลได้รับอิทธิพลจากนักคิดต่าง ๆ เช่น ดาร์วิน และนักสัตววิทยา แอ็นสท์ ไฮน์ริช เฮ็คเคิล สะท้อนอยู่ในงานเขียนหลายฉบับ ในงานเขียนต่าง ๆ บทความเรื่อง เลเบินส์เราม์ ซึ่งตีพิมพ์ใน ค.ศ. 1901 มีเนื้อหาเกี่ยวกับชีวภูมิศาสตร์เกี่ยวกับความแตกต่างอันเป็นเอกลักษณ์ของพื้นที่ในเยอรมนี ซึ่งเป็นรากฐานของภูมิรัฐศาสตร์หรือ เกโอโพลีทีค (Geopolitik) ในภาษาเยอรมัน

งานเขียนของรัทเซิลอยู่ในช่วงเวลาใกล้เคียงของการเติบโตของอุตสาหกรรมในเยอรมนีภายหลังสงครามฝรั่งเศส-ปรัสเซียและพยายามสร้างตลาดเพื่อนำเยอรมนีเข้าสู่การแข่งขันกับอังกฤษ งานเขียนของเขาถูกใช้ในการอ้างเหตุผลสำหรับการขยายตัวของจักรวรรดินิยม โดยได้รับอิทธิพลจากแอลเฟรด เทเยอร์ มาแฮน นักภูมิยุทธศาสตร์ชาวอเมริกัน รัทเซิลเขียนถึงปณิธานของเยอรมนีในการพัฒนากองทัพเรือและเห็นพ้องกับมาแฮนว่าอำนาจทางทะเลเป็นอำนาจที่สร้างความยั่งยืนเนื่องจากกำไรจากการค้าต้องจ่ายให้กับเหล่าพาณิชย์นาวีไม่เหมือนกับอำนาจทางบก

ผลงานสำคัญของรัทเซิลคือ เกโอโพลีทีค เป็นการขยายความคิดทางชีวภาพของภูมิศาสตร์ซึ่งไม่คำนึงถึงแนวคิดเกี่ยวกับชายแดน รัฐมีลักษณะเป็นอินทรีย์และเติบโตขึ้นโดยมีชายแดนเป็นตัวแทนเพียงตัวแปรเพื่อหยุดการขยายเพียงชั่วคราวเท่านั้น การขยายอาณาเขตของรัฐเป็นสิ่งสะท้อนถึงสุขภาวะของชาติ

แนวคิดของรัทเซิลเกี่ยวกับ พื้นที่ (Raum) ซึ่งมีการเติบโตตามแนวคิดรัฐอินทรีย์ของเขา แนวคิดเรื่องแรกของเขาเกี่ยวกับ เลเบินส์เราม์ ไม่ใช่การการเมืองหรือเศรษฐกิจแต่เป็นการขยายของจิตวิญญาณและความเป็นชาตินิยมของกลุ่มเชื้อชาติ แรงจูงใจของพื้นที่ (Raum-motiv) เป็นพลังขับเคลื่อนทางประวัติศาสตร์และเป็นแรงผลักดันให้ประชาชนมี วัฒนธรรม (Kultur) ที่แข็งแกร่งในการขยายตัวตามธรรมชาติ พื้นที่สำหรับรัทเซิลเป็นแนวคิดที่คลุมเครือในทางทฤษฎีอย่างมาก พื้นที่ ถูกกำหนดให้เป็นพื้นที่ที่ชาวเยอรมันอาศัยอยู่และรัฐที่อ่อนแอต้องสนับสนุนเศรษฐกิจของชาวเยอรมัน และวัฒนธรรมเยอรมันต้องกระจายสู่วัฒนธรรมอื่น ๆ อย่างไรก็ตามจะสังเกตได้ว่าแนวคิดของรัทเซิลเกี่ยวกับ พื้นที่ ไม่ได้แสดงความต้องการรุกรานอย่างเปิดเผย แต่เขาออกแบบทฤษฎีอย่างง่ายซึ่งแสดงถึงการขยายตัวตามธรรมชาติของรัฐที่แข็งแกร่งในการควบคุมอาณาเขตของรัฐที่อ่อนแอกว่า

หนังสือของรัทเซิลเป็นที่ยอมรับทั่วโลกคือ มานุษยภูมิศาสตร์ ซึ่งเสร็จสมบูรณ์ระหว่าง ค.ศ. 1872–1899 จุดมุ่งเน้นหลักของงานชิ้นนี้คือผลกระทบของลักษณะทางกายภาพและสถานที่ที่แตกต่างกันต่อรูปแบบและชีวิตของผู้คน